Nhiều chị em phụ nữ uống thuốc tránh thai khẩn cấp bị chậm kinh. Theo nhiều ý kiến của chuyên gia, đây có thể là những dấu hiệu tạm thời, được hình thành do sự mất cân bằng của nội tiết tố bên trong cơ thể. Tuy nhiên, việc lạm dụng thuốc tránh thai về lâu, về dài sẽ dễ dàng gây nên tình trạng rối loạn kinh nguyệt nghiêm trọng, nặng hơn tình trạng vô sinh.
Mục lục:
Sự hình thành của kinh nguyệt
Trước khi tìm hiểu thuốc tránh thai ảnh hưởng như thế nào đến kinh nguyệt, chúng ta nên biết sơ về kinh nguyệt cũng như sự hình thành của nó. Kinh nguyệt được hình thành do sự thay đổi về mặt sinh lý được điều khiển bởi hormone sinh dục nữ trong cơ thể. Cụ thể, lớp niêm mạc trong tử cung của phụ nữ bung ra mỗi tháng dưới sự ảnh hưởng của một loại hormone giới tính nữ có tên là estrogen và progesterone. Kinh nguyệt lần đầu xuất hiện khi nữ giới bước vào độ tuổi dậy thì và tình trạng này xảy ra một cách đều đặn hàng tháng. Trong chu kỳ kinh nguyệt, lượng hormone trong cơ thể sẽ tăng dần từ ngày kinh đầu tiên và đạt đỉnh vào ngày rụng trứng, sau đó giảm dần. Khi hàm lượng nội tiết trong cơ thể phụ nữ giảm đến mức thấp nhất, lớp niêm mạc bên trong tử cung sẽ bị bong ra, việc này kéo theo một lượng máu được đưa ra khỏi cơ thể bằng đường âm đạo, đó là kinh nguyệt.
Lượng máu ước tính mất đi trong một chu kỳ kinh nguyệt rơi vào 50-80ml. Thời gian giữa các chu kỳ kinh nguyệt (được tính từ ngày cuối cùng đến ngày có kinh đầu tiên) trung bình là 28 ngày và thời gian chảy máu kinh thường kéo dài từ 4 – 5 ngày. Tuy nhiên, đây chỉ là số liệu ước tính trung bình. Thực tế tuỳ vào từng thể trạng khác nhau, một số người thường trải qua khoảng thời gian dài hơn giữa các kỳ kinh và một số khác có hiện tượng chảy máu kinh kéo dài ít hơn hay nhiều hơn.
Các loại thuốc tránh thai trên thị trường hiện nay?
Hiện nay, trên thị trường đang lưu hành 2 loại thuốc tránh thai phổ biến là thuốc tránh thai 72h và thuốc tránh thai 120h. Mỗi loại có các thành phần hoạt chất và phương pháp sử dụng hoàn toàn khác nhau.
– Thuốc tránh thai 72h: Hoạt chất chính có trong thuốc là Levonorgestrel với 2 loại chính. Loại 1 là viên uống (uống một lần duy nhất) và loại 2 là viên (chia thành 2 liều, liều 1 uống sớm tốt nhất là sau khi quan hệ nên uống ngay, liều 2 uống cách liều 1 khoảng 12h). Sỡ dĩ thuốc tránh thai có tên gọi là 72h, vì hiệu quả ngừa thai của thuốc vỏn vẹn 72h. Nếu sử dụng thuốc tránh thai sau 6 giờ khi quan hệ hiệu quả ngừa thai của thuốc đạt 90%. Những khi để quá lâu sau 72h, lúc đó trứng đã hoàn thành quá trình thụ tinh với tinh trùng và bắt đầu làm tổ trong tử cung, thuốc không còn tác dụng
– Thuốc tránh thai 120h: Không nhiều lựa chọn như thuốc tránh thai khẩn cấp 72h, thuốc tránh thai khẩn cấp 120h chỉ có một viên duy nhất (thành phần chứa Mifepristone – chất kháng progestin một dạng của hormone progesterone). Nên sử dụng trong khoảng 120h khi quan hệ tình dục không có phương pháp bảo vệ. Theo nghiên cứu của NCBI về tác dụng của thuốc cho thấy, thuốc dùng trong khoảng từ 0 – 72h sau khi quan hệ đem lại hiệu quả lên đến 90%, còn dùng thuốc trong khoảng thời gian từ 72 – 120h tác dụng của thuốc sẽ giảm đi một nửa
Nguyên nhân uống thuốc tránh thai khẩn cấp bị chậm kinh
Nhiều người thường có tình trạng bị mất kinh hoặc chậm kinh sau khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp. Đây có thể nói là một hiện tượng hoàn toàn bình thường. Sở dĩ cơ thể không xuất hiện kinh nguyệt một cách đều đặn sau khi sử dụng các loại thuốc tránh thai, bởi bản chất của các loại thuốc tránh thai là hormone sinh dục, có thể là progesterone, estrogen hoặc 2 loại đó kết hợp nhằm mục đích làm rối loạn nội tiết tố để ngăn chặn quá trình rụng trứng hoặc quá trình thụ tinh với tinh trùng, đó là nguyên nhân chính làm nữ giới bị chậm kinh hoặc mất kinh sau khi sử dụng xong thuốc tránh thai. Ngoài ra, chậm kinh hay rối loạn kinh nguyệt còn bị ảnh hưởng nhiều bởi, chế độ dinh dưỡng, làm việc, nghỉ ngơi, tâm lý cũng như tình trạng bệnh lý,…
Một số tác dụng phụ thường gặp do việc trễ kinh khi uống thuốc ngừa thai khẩn cấp
Do bản chất chính của việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp là tác động đến hormone nên có thể hình thành nhiều tác dụng phụ với cơ thể.
Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt
Như đã giải thích ở trên việc uống thuốc tránh thai khẩn cấp bản chất là đưa hormone vào cơ thể để nó thực hiện quá trình ức chế cũng như gây rối loạn các quá trình điều hòa hormone trong cơ thể nhằm ngăn cản sự thụ tinh của trứng và tinh trùng. Do đó, một phần nhỏ nó ảnh hưởng đến kinh nguyệt do hoạt động điều hoà của cơ thể bị thay đổi. Một số ảnh hưởng cụ thể của chu kỳ kinh nguyệt cụ thể như: Rong kinh, vô kinh, chậm kinh, kinh nguyệt đến sớm,…
Xuất huyết âm đạo
Sau khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp một số chị em thường bị các vấn đề như ra máu âm đạo nhưng không liên quan đến kỳ kinh nguyệt. Thông thường, đây là tình trạng hoàn toàn bình thường khi chị em sử dụng thuốc tránh thai. Những lưu ý, nếu việc chảy máu âm đạo không phải do hậu quả của thuốc, rất có thể là báo hiệu của một bệnh lý liên quan đến âm đạo.
Chóng mặt và nôn mửa
Một trong những tác dụng khá phổ biến của việc sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp là chóng mặt và nôn mửa. Tuy nhiên, hậu quả này cũng không quá nghiêm trọng và hoàn toàn có thể khắc phục, bởi sau từ 1 – 2 tuần sử dụng thuốc tình trạng sẽ tự biến mất hoặc sớm hơn. Trong những trường hợp không khả thì tình trạng kéo dài hơn so với dự kiến, bạn nên xem lại chế độ ăn uống của mình và đồng thời thăm khám bác sĩ để được chẩn đoán sớm nhất. Một số tác dụng phụ khác của thuốc tránh thai khẩn cấp như tức ngực, giảm ham muốn, đau đầu, đau bụng dưới,… Những tác hại này sẽ kéo dài hơn nếu thường xuyên lạm dụng hoặc cơ thể theo một cách nào đó không dung nạp được thuốc. Một số hậu quả khác mà nguyên nhân là tác dụng phụ kéo dài có thể kể đến như:
– Tăng cân
– Rối loạn hô hấp
– Tác nhân hình thành trầm cảm
– Rối loạn huyết áp
– Mắc các bệnh về túi mật (trường hợp hiếm gặp)
– Thai ngoài tử cung (đây được xem là một trong những biến chứng nguy hiểm, vì ảnh hưởng đến tính mạng trong điều kiện điều trị muộn)
Biện pháp khắc phục tình trạng chậm kinh khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp
Chế độ dinh dưỡng lành mạnh
Một chế độ dinh dưỡng lành mạnh sẽ có những ảnh hưởng tích cực lên chu kỳ kinh nguyệt. Những người bị chậm kinh nên lựa chọn các loại thực phẩm như trái cây tươi, rau xanh và chế phẩm từ đậu nành,… Đồng thời cũng nên hạn chế hoặc nếu được tránh càng xa càng tốt các loại thức uống như rượu,bia và thuốc lá,…
Thư giãn và nghỉ ngơi
Khi cơ thể luôn trong tình trạng mệt mỏi và căng thẳng thường xuyên sẽ tăng tiết cortisol một loại hormone được tiết ra để bảo vệ cũng như cảnh báo cơ thể khi thấy cơ thể gặp nguy hiểm. Bên cạnh đó, hormone còn ảnh hưởng đến hoạt động của cơ thể thông qua việc ức chế buồng trứng. Vì thế, sau khi sử dụng thuốc tránh thai phụ nữ nên để cơ thể thư giãn, tránh các trường hợp suy nghĩ nhiều mà dẫn đến căng thẳng, lo âu kéo dài. Để tăng cường sức khỏe tinh thần, một số biện pháp như thiền, yoga, nghe nhạc đều giúp cơ thể thư giãn và giảm stress một cách hiệu quả.
Thường xuyên tập luyện thể dục thể thao
Rèn luyện thể dục thể thao thường xuyên không chỉ làm tăng cường sức khoẻ tổng thể mà còn giúp cơ thể tăng cường lưu thông khí huyết khắp cơ thể, từ đó giúp cơ thể giảm căng thẳng và mệt mỏi. Đây được xem là một trong những phương pháp đơn giản và hiệu quả bảo vệ sức khỏe chị em cũng như hỗ trợ chị em trong việc điều hoà kinh nguyệt.
Sử dụng thực phẩm chức năng có nguồn gốc từ thiên nhiên
Một số sản phẩm hỗ trợ có thể trong việc cân bằng nội tiết tố có thể kể đến như: tinh dầu hoa anh thảo, mầm đậu nành,… Bạn nên tham khảo ý kiến cá nhân của bác sĩ điều trị trước khi sử dụng để đảm bảo mang lại hiệu quả tốt nhất và tối ưu nhất cho cơ thể.
Tóm lại, việc uống thuốc tránh thai khẩn cấp bị chậm kinh là do các thành phần có bản chất là hormone trong thuốc, gây ra các tình trạng làm rối loạn sự điều hoà hormone giới tính có vai trò điều hoà kinh nguyệt ở nữ. Đây là tình trạng hoàn toàn bình thường và có thể khắc phục bằng cách thiền, yoga, thể dục thể thao,…
